Dedektörle Arama ve Kazı: Yasalar, Kazı Başvurusu ve Cezalar
1. Devlet İzinli Kazı Nasıl Yapılır? Adım Adım Başvuru Rehberi
Yasal Dayanak:
2863 Sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamında, Türkiye'de define aramak isteyen gerçek ya da tüzel kişiler, Kültür ve Turizm Bakanlığı’na resmi başvuru yapmak zorundadır.
Başvuru Süreci:
-
Dilekçe hazırlanır: Kişisel bilgiler, kazı yapılacak yerin tapu bilgileri ve açık adresi belirtilir.
-
Harita eklenir: Alanın koordinatlarını ve sınırlarını gösteren kadastro veya uydu haritası sunulur.
-
İzin bedeli ve teminat yatırılır: Bakanlık tarafından belirlenen bedel, hesap numarasına yatırılır.
-
Değerlendirme süreci başlar: Müzeler, koruma kurulları ve valilik onayı alınır.
-
Kazı yapılacak alan resmî olarak tespit edilir ve denetim eşliğinde çalışma başlatılır.
Not: İzin, yalnızca belirli bir alan ve süre için geçerlidir. Süresi bittiğinde otomatik olarak geçersiz olur.
2. Dedektörle Yakalanmanın Cezası Nedir?
Eğer dedektörle izinsiz kazı yaparken veya koruma altındaki bir alanda arama yaparken yakalanırsanız, aşağıdaki yaptırımlarla karşılaşabilirsiniz:
Olası Cezalar:
-
1 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası
-
10.000 TL’den başlayan adli para cezası
-
Buluntuya ve cihaza el konulması
-
Aracın olayda kullanılması durumunda taşıta el konulması
-
Sabıka kaydına işleyecek adli sicil
Ne zaman suç oluşur?
-
Kazı yapıldıysa, kesinlikle suçtur.
-
Sit alanı, tarihi alan, mezarlık gibi bölgelerde arama yapılmışsa suç oluşur.
-
Dedektör taşımanın kendisi suç değildir, ama yapılan faaliyetin amacı belirleyicidir.
3. Kazı Yapmadan Dedektörle Aramak Yasal mı?
Bu konu en sık yanlış anlaşılan alanlardan biridir.
Gerçek:
Kazı yapılmıyor olsa bile, eğer kültürel varlık arama amacıyla dedektör kullanılıyorsa yasal izne tabidir.
Ne zaman yasal sayılır?
-
Yüzey taraması yapılmış ancak kazı yapılmamışsa ve herhangi bir buluntuya rastlanmamışsa doğrudan ceza verilmez.
-
Ancak sinyal alınan yerde toprak kaldırılmışsa, bu “izinsiz kazı” sayılır.
XP DEUS II ve ORX gibi gelişmiş modeller, metal ayrımı sayesinde çöp hedefleri eleyerek kullanıcıyı gereksiz kazıdan korur. Bu sayede hatalı işlemler azaltılabilir.
4. Define Aramak ile Arkeolojik Kazı Arasındaki Fark Nedir?
Bu iki terim hukuken ayrı değerlendirilir ve farklı kurumların yetki alanına girer.
Özellik |
Define Araması |
Arkeolojik Kazı |
Yetkili Kurum |
Kültür ve Turizm Bakanlığı |
Kültür ve Turizm Bakanlığı + Üniversiteler |
Amaç |
Gömü, değerli eşya |
Bilimsel veri, kültürel miras |
Başvuru Sahibi |
Gerçek/tüzel kişiler |
Akademik kurum, müze, bilim insanı |
Denetim |
Vali ve ilgili müze tarafından |
Bilim kurulu, kazı heyeti, müze uzmanları |
Süre |
Belirli bir alan ve süre |
Projeye dayalı, geniş kapsamlı ve uzun soluklu |
Define araması bireysel amaçla yapılabilir, arkeolojik kazı ise bilimsel bir projedir.
5. Dedektör Satmak, Taşımak, Yurt Dışından Getirmek Yasal mı?
Dedektör Satışı:
-
Türkiye’de dedektör satışı serbesttir, ancak ithalatçının vergisel ve CE belgeli ürün satışı yapması gerekir.
-
Sahte ya da kayıtsız cihazların ticareti yasadışı olup, ürünlere gümrükte el konulabilir.
Dedektör Taşımak:
-
Dedektörü araca koymak, çantada taşımak veya yanınızda bulundurmak yasal olarak suç değildir.
-
Ancak kullanıldığı yer ve amaç yasa dışıysa, cihazla birlikte taşınma da suç unsuru olarak değerlendirilir.
Dedektör kullanımı yasal sınırlar içinde kaldığı sürece hobi ya da araştırma amacıyla yapılabilir. Ancak kazı, tarihi alanlarda arama ya da izinsiz faaliyetler söz konusu olduğunda çok ciddi hukuki yaptırımlar doğabilir.
Bilinçli kullanıcılar hem cihazlarını tanımalı hem de yasal sınırların dışına çıkmamaya özen göstermelidir.
XP Metal Dedektörleri Türkiye Resmi Distribütörü
XP DEUS II, ORX ve XTREM Hunter gibi modeller, yasal sınırları aşmadan yüksek verim almak isteyenler için en gelişmiş çözümleri sunar. Tüm modeller:
www.xpmetaldedektor.com
www.midasdedektor.com
0542 288 30 30
Etiketler: dedektör, define kazısı, yasalar ve cezalar
Haziran 20, 2025
Listeye dön